YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERDE KDV

YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERDE KDV

Ülkemiz vergi mevzuatı bakımından yurt dışı hizmet alımlarında bir takım vergisel yükümlülükler bulunmaktadır. Bu yükümlülükler arasında 3065 Sayılı KDVK' nun 9. maddesine göre sorumlu sıfatıyla KDV beyanı özellik göstermektedir.


KDVK Md. 1/1 e göre, Türkiye’ de yapılan ticari sınai, zirai ve mesleki nitelikteki mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’ ye tabi bulunmaktadır.

İşlemlerin Türkiye’de yapılmasından kasıt (KDVK Md 6);

a- Malların teslim anında Türkiye’ de bulunması
b- Hizmetin Türkiye’ de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’ de faydalanılması/dır

Vergi mevzuatımızda 3 çeşit hizmetden bahsetmek mümkündür. Ticari Kazanç , Serbest Meslek Kazancı ve Ücret. Mükellefler bu Hizmetleri yurt içinden satın alabildikleri gibi, yurt dışından da ithal edebilmektedirler.
KDV'de vergileme hakkı, teorik olarak mal ve hizmetin nihai olarak tüketildiği ülkeye aittir. KDVK'nun 11. maddesinde her türlü mal ve hizmet ihracatı vergiden istisna tutulurken, her türlü mal ve hizmet ithalatı aynı kanunun 1/2 maddesine göre vergiye tabi tutulmuştur. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerde mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, yabancı firmanın Türkiye’ de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığı durumlarda yasa koyucu Maliye Bakanlığı’ nı vergi alacağını emniyet altına almak amacıyla, vergiye tabi olanları veya diğer ilgili bir şahsı verginin ödenmesinden sorumlu tutmaya yetkili kılmıştır.

Maliye Bakanlığı’ nın yayımlamış olduğu 15 seri nolu KDV Genel Tebliği’nin ( c ) bölümünde, yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV’ nin hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edileceğini açıklamıştır. Bu bağlamda yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV'nin , hizmetten yararlanan Türkiye’ de mukim kişi ve kuruluşlarca sorumlu sıfatıyla verilecek olan 2. nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek bağlı bulunulan vergi dairesine ödenmesi ; 1 nolu KDV beyannamesinde de gösterilerek indirilmesi mümkün olacaktır.

YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAATLARIN PROJELERİNİN TÜRKİYE’ DE ÇİZDİRİLMESİNDE KDV

Yurt dışında yapılan inşaatların projelerinin Türkiye’ de çizdirilmesi işleminde;

1- Yabancı firmaların Türkiye dışında yapacakları inşaatların projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri

2- Türkiye’ de faaliyet gösteren firmaların yurt dışında yapacakları inşaatların projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri şeklinde ortaya çıkabilir.

Hem yabancı firmalara hem de Türkiye’ de yerleşik firmalara Türkiye dışında yapacakları inşaatlara ilişkin olarak Türkiye'de verilen proje çizim hizmetleri prensip olarak KDV konusuna girmektedir. Ancak bu firmalar verilen hizmetten Türkiye dışında yararlanacakları için bu hizmetler hizmet ihracatı için aranılan diğer zorunlu şartların gerçekleşmesi halinde KDV'den istisna olacaktır. Aşağıda hizmet ihracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için gerekli şartlar belirtilmiştir.

26 seri nolu KDV Genel Tebliği’ nin ( K ) bölümünde Hizmet İhracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte gerçekleşmesinin zorunlu olduğu açıklanmıştır.

1- Hizmet Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
2- Fatura veya benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmiş olmalıdır.
3- Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ ye getirilmelidir.
4- Hizmetten Yurt Dışında yararlanılmalıdır.

Bu şartlardan herhangi birinin gerçekleşmemesi durumda ise hizmet KDV'ye tabi olacaktır.

YABANCI KİŞİ VE KURULUŞLARIN TÜRKİYE’DE YAPTIKLARI HİZMETLER

Örnek : İngiltere'de yerleşik bir firmadan bilgisayar yazılımı satın alan Türkiye’ de yerleşik bir diğer kuruluş net 150.000 USD karşılığı bu hakkı almış olsun.

Fatura tarihindeki Dolar alış Kuru 1.533.168 TL olsun. Bu durumda Türkiye’de ki firmanın bu fatura karşılığında yapacağı işlemler şöyle olmalıdır.

Öncelikle belirlenmesi gereken bilgisayar yazılımının serbest meslek mi yoksa gayrimaddi hak mı olarak tespiti konusudur.Her iki halde uygulama farklı olacaktır. Bilgisayar yazılımı gayrimaddi hak unsuru olarak algılanacaktır. Bu durumda ikince aşamada faturanın gelmiş olduğu ülke olan İngiltere ile aramızda çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının var olup olmadığı unsuruna bakılacaktır. İngiltere ile aramızda çifte vergilendirme anlaşması vardır. Bundan sonra183 gün kuralı fatura için hesaplayacağımız stopaj ve fon olayı ile ilgili önem taşımaktadır. Eğer İngiltere'deki firma 183 gün içerisinde Türkiye’ de hizmet vermişse o zaman stopaj ve fon olmayacaktır. Bu süreyi aşmış ise stopaj yapılacaktır ( örneğimizi buna göre inceleyelim.)

*** İngiltere ile aramızdaki anlaşmaya göre stopaj % 10 dır. Bu bilgiler ışığında; öncelikle bu hizmetten Türkiye’ de yararlanıldığı için KDV sorumluluğu doğacaktır ve KDV yi indirip aynı zamanda da 2. No’lu beyanname ile beyan etmemiz gerekecektir.

150.000 $ X 1.533.168 = 229.975.200.000 ( NET TUTAR )

229.975.200.000 / 0,90 = 255.528.000.000 TL ( BRÜT TUTAR )

KDV = 255.528.000.000 X % 18 = 45.955.040.000 ( SORUMLU SIFATIYLA KDV )

STOPAJ = 255.528.000.000 X % 9,09091= 23.229.818.182

FON = 23.229.818.182 X % 10 = 2.322.981.818

MUHASEBE KAYDI :

TAHAKKUK KAYDI
_____________________________ / ___________________________________________

770 255.528.000.000
191 45.995.040.000

360.01 STOPAJ 25.552.800.000
360/ 391 *** 45.995.040.000
320 229.975.200.000
_______________________________ / _____________________________________

Ödeme yapıldığı zaman ortaya çıkacak olan kur farklarını da 646 / 656 Hesaplarda takip etmemiz gerekir.


*** Bu hesaplardan 360 Ya da 391 Kullanılabilinir. 391 Kullandığımızda ;
________________________________ / __________________________________
391 45.995.040.000

360 45.995.040.000
_______________________________ / ___________________________________

Olarak kayda alınması gerektiğinden 360 Hesabı kullanmak daha yararlı olur ikinci kayda gerek kalmayacaktır.

KDV AÇISINDAN BAZI ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR

1- Yabancı Uzmanların Türkiye ‘ de yaptıkları Danışmanlık Hizmetlerinde KDV
Yabancı uzmanların Türkiye’ de yaptıkları danışmanlık hizmetleri kanunun 1/1. maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamında KDV 'ye tabi olacaktır.

2- Yurt Dışındaki Kişilere Çizdirilen Projenin Türkiye’ de yararlanılması durumda KDV
Yurt dışında çizdirilen proje Türkiye’ de yapılacak bir işe ilişkin ise, proje çizim hizmeti hizmet ithali kapsamında KDV’ ye tabi olacak ve bu hizmete ait KDV Türkiye’ deki alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.


3- Yabancı bir firmanın Türkiye’ de Yerleşik bir Firmanın Malının Yabancı Bir Ülkede Satılmasına Aracılık Etmesi Halinde KDV
Yabancı bir ülkede yerleşik şahıs veya firmalar, Türkiye’ de yerleşik firmaların mallarına kendi ülkelerinde ya da diğer yabancı ülkelerde müşteri bulmakta ve Türk firmaların mallarının satılmasına aracılık etmektedirler. Yabancı şahıs veya firmalar müşteri bulma hizmetini Türkiye dışında vermekte ve Türk firması bu hizmet sonucunda yurt dışına mal satmaktadır. Dolayısıyla Türk firması hizmetten yurt dışında yararlandığından, 6/b maddesine göre KDV’ ye tabi tutulmaması gerekecektir. Çünkü bu hizmet KDV’ nin konusuna girmemektedir.