Monday, April 16, 2007

YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERDE KDV

YURT DIŞINDAN SAĞLANAN HİZMETLERDE KDV

Ülkemiz vergi mevzuatı bakımından yurt dışı hizmet alımlarında bir takım vergisel yükümlülükler bulunmaktadır. Bu yükümlülükler arasında 3065 Sayılı KDVK' nun 9. maddesine göre sorumlu sıfatıyla KDV beyanı özellik göstermektedir.


KDVK Md. 1/1 e göre, Türkiye’ de yapılan ticari sınai, zirai ve mesleki nitelikteki mal teslimi ve hizmet ifaları KDV’ ye tabi bulunmaktadır.

İşlemlerin Türkiye’de yapılmasından kasıt (KDVK Md 6);

a- Malların teslim anında Türkiye’ de bulunması
b- Hizmetin Türkiye’ de yapılmasını veya hizmetten Türkiye’ de faydalanılması/dır

Vergi mevzuatımızda 3 çeşit hizmetden bahsetmek mümkündür. Ticari Kazanç , Serbest Meslek Kazancı ve Ücret. Mükellefler bu Hizmetleri yurt içinden satın alabildikleri gibi, yurt dışından da ithal edebilmektedirler.
KDV'de vergileme hakkı, teorik olarak mal ve hizmetin nihai olarak tüketildiği ülkeye aittir. KDVK'nun 11. maddesinde her türlü mal ve hizmet ihracatı vergiden istisna tutulurken, her türlü mal ve hizmet ithalatı aynı kanunun 1/2 maddesine göre vergiye tabi tutulmuştur. Yurt dışındaki firmalara yaptırılan hizmetlerde mükellef esas olarak yurt dışındaki firma olmakla birlikte, yabancı firmanın Türkiye’ de ikametgahı, işyeri, kanuni merkezi ve iş merkezi bulunmadığı durumlarda yasa koyucu Maliye Bakanlığı’ nı vergi alacağını emniyet altına almak amacıyla, vergiye tabi olanları veya diğer ilgili bir şahsı verginin ödenmesinden sorumlu tutmaya yetkili kılmıştır.

Maliye Bakanlığı’ nın yayımlamış olduğu 15 seri nolu KDV Genel Tebliği’nin ( c ) bölümünde, yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV’ nin hizmetten faydalanan yurt içindeki muhatap tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edileceğini açıklamıştır. Bu bağlamda yurt dışından sağlanan hizmetlere ait KDV'nin , hizmetten yararlanan Türkiye’ de mukim kişi ve kuruluşlarca sorumlu sıfatıyla verilecek olan 2. nolu KDV beyannamesi ile beyan edilerek bağlı bulunulan vergi dairesine ödenmesi ; 1 nolu KDV beyannamesinde de gösterilerek indirilmesi mümkün olacaktır.

YURT DIŞINDA YAPILAN İNŞAATLARIN PROJELERİNİN TÜRKİYE’ DE ÇİZDİRİLMESİNDE KDV

Yurt dışında yapılan inşaatların projelerinin Türkiye’ de çizdirilmesi işleminde;

1- Yabancı firmaların Türkiye dışında yapacakları inşaatların projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri

2- Türkiye’ de faaliyet gösteren firmaların yurt dışında yapacakları inşaatların projelerini Türkiye’ de çizdirmeleri şeklinde ortaya çıkabilir.

Hem yabancı firmalara hem de Türkiye’ de yerleşik firmalara Türkiye dışında yapacakları inşaatlara ilişkin olarak Türkiye'de verilen proje çizim hizmetleri prensip olarak KDV konusuna girmektedir. Ancak bu firmalar verilen hizmetten Türkiye dışında yararlanacakları için bu hizmetler hizmet ihracatı için aranılan diğer zorunlu şartların gerçekleşmesi halinde KDV'den istisna olacaktır. Aşağıda hizmet ihracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için gerekli şartlar belirtilmiştir.

26 seri nolu KDV Genel Tebliği’ nin ( K ) bölümünde Hizmet İhracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte gerçekleşmesinin zorunlu olduğu açıklanmıştır.

1- Hizmet Türkiye’de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır.
2- Fatura veya benzeri belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmiş olmalıdır.
3- Hizmet bedeli döviz olarak Türkiye’ ye getirilmelidir.
4- Hizmetten Yurt Dışında yararlanılmalıdır.

Bu şartlardan herhangi birinin gerçekleşmemesi durumda ise hizmet KDV'ye tabi olacaktır.

YABANCI KİŞİ VE KURULUŞLARIN TÜRKİYE’DE YAPTIKLARI HİZMETLER

Örnek : İngiltere'de yerleşik bir firmadan bilgisayar yazılımı satın alan Türkiye’ de yerleşik bir diğer kuruluş net 150.000 USD karşılığı bu hakkı almış olsun.

Fatura tarihindeki Dolar alış Kuru 1.533.168 TL olsun. Bu durumda Türkiye’de ki firmanın bu fatura karşılığında yapacağı işlemler şöyle olmalıdır.

Öncelikle belirlenmesi gereken bilgisayar yazılımının serbest meslek mi yoksa gayrimaddi hak mı olarak tespiti konusudur.Her iki halde uygulama farklı olacaktır. Bilgisayar yazılımı gayrimaddi hak unsuru olarak algılanacaktır. Bu durumda ikince aşamada faturanın gelmiş olduğu ülke olan İngiltere ile aramızda çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmasının var olup olmadığı unsuruna bakılacaktır. İngiltere ile aramızda çifte vergilendirme anlaşması vardır. Bundan sonra183 gün kuralı fatura için hesaplayacağımız stopaj ve fon olayı ile ilgili önem taşımaktadır. Eğer İngiltere'deki firma 183 gün içerisinde Türkiye’ de hizmet vermişse o zaman stopaj ve fon olmayacaktır. Bu süreyi aşmış ise stopaj yapılacaktır ( örneğimizi buna göre inceleyelim.)

*** İngiltere ile aramızdaki anlaşmaya göre stopaj % 10 dır. Bu bilgiler ışığında; öncelikle bu hizmetten Türkiye’ de yararlanıldığı için KDV sorumluluğu doğacaktır ve KDV yi indirip aynı zamanda da 2. No’lu beyanname ile beyan etmemiz gerekecektir.

150.000 $ X 1.533.168 = 229.975.200.000 ( NET TUTAR )

229.975.200.000 / 0,90 = 255.528.000.000 TL ( BRÜT TUTAR )

KDV = 255.528.000.000 X % 18 = 45.955.040.000 ( SORUMLU SIFATIYLA KDV )

STOPAJ = 255.528.000.000 X % 9,09091= 23.229.818.182

FON = 23.229.818.182 X % 10 = 2.322.981.818

MUHASEBE KAYDI :

TAHAKKUK KAYDI
_____________________________ / ___________________________________________

770 255.528.000.000
191 45.995.040.000

360.01 STOPAJ 25.552.800.000
360/ 391 *** 45.995.040.000
320 229.975.200.000
_______________________________ / _____________________________________

Ödeme yapıldığı zaman ortaya çıkacak olan kur farklarını da 646 / 656 Hesaplarda takip etmemiz gerekir.


*** Bu hesaplardan 360 Ya da 391 Kullanılabilinir. 391 Kullandığımızda ;
________________________________ / __________________________________
391 45.995.040.000

360 45.995.040.000
_______________________________ / ___________________________________

Olarak kayda alınması gerektiğinden 360 Hesabı kullanmak daha yararlı olur ikinci kayda gerek kalmayacaktır.

KDV AÇISINDAN BAZI ÖZELLİK TAŞIYAN DURUMLAR

1- Yabancı Uzmanların Türkiye ‘ de yaptıkları Danışmanlık Hizmetlerinde KDV
Yabancı uzmanların Türkiye’ de yaptıkları danışmanlık hizmetleri kanunun 1/1. maddesine göre serbest meslek faaliyeti kapsamında KDV 'ye tabi olacaktır.

2- Yurt Dışındaki Kişilere Çizdirilen Projenin Türkiye’ de yararlanılması durumda KDV
Yurt dışında çizdirilen proje Türkiye’ de yapılacak bir işe ilişkin ise, proje çizim hizmeti hizmet ithali kapsamında KDV’ ye tabi olacak ve bu hizmete ait KDV Türkiye’ deki alıcı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilip ödenecektir.


3- Yabancı bir firmanın Türkiye’ de Yerleşik bir Firmanın Malının Yabancı Bir Ülkede Satılmasına Aracılık Etmesi Halinde KDV
Yabancı bir ülkede yerleşik şahıs veya firmalar, Türkiye’ de yerleşik firmaların mallarına kendi ülkelerinde ya da diğer yabancı ülkelerde müşteri bulmakta ve Türk firmaların mallarının satılmasına aracılık etmektedirler. Yabancı şahıs veya firmalar müşteri bulma hizmetini Türkiye dışında vermekte ve Türk firması bu hizmet sonucunda yurt dışına mal satmaktadır. Dolayısıyla Türk firması hizmetten yurt dışında yararlandığından, 6/b maddesine göre KDV’ ye tabi tutulmaması gerekecektir. Çünkü bu hizmet KDV’ nin konusuna girmemektedir.

Friday, April 6, 2007

örnek sorular:

Soru: (Kurumlar vergisi istisnaları)
Bir Türk sermaye şirketinin "tam mükellef olmayan bir kurumdan" elde ettiği temettünün Kurumlar vergisinden istisna olabilmesi için hangi 4 şartı yerine getirmesi gereklidir?

Soru: (Amortismanlar)
Vergi uygulamasında, üzerinde bina inşa edilmemiş bir arazinin amortismana tabi tutulması mümkün müdür? Açıklayınız.

Soru: (Amortismanlar)
Amortisman süresini tamamlamamış bir sabit kıymetin satışı halinde birikmiş amortisman giderlerinin kar/zarara etkisini açıklayınız.

Soru:(Amortismanlar)
Bir sabit kıymet üzerinden amortisman ayrılabilmesi için gerekli üç şartı ve bir sabit kıymetin bu şartları haiz olduğu halde amortisman ayrılmama durumunu açıklayınız.

Soru. (Kar dağıtımı)

2006 hesap döneminde elde edilmiş kar paylarının Gelir vergisi karşısındaki durumunu (beyan ve stopaj mahsubu yönünden) açıklayınız.

Thursday, April 5, 2007

örnek sorular:

Soru: (Kurumlar vergisi)
Kurumların geçmiş yıl zararlarını mahsup edebilmeleri için yerine getirmeleri gereken şartları belirleyiniz.

Soru: (Kurumlar vergisi)
Kurumlar vergisinden istisna edilen kazançlarla ilgili olarak yapılmış giderlerin matrahtan indirilmesi mümkün müdür? Bu konudaki istisnai düzenlemeyi belirtiniz.

Soru: (Kurumlar Vergisi matrahı)
Kıdem tazminatı karşılıkları ve toplu sözleşme farkı karşılıklarının Kurumlar vergisi matrahına etkisini açıklayınız.

Soru: (Değerleme)

Aşağıdaki değerleme yöntemleri ile hesap gruplarını eşleştiriniz.

1)Makina,cihazlar a) Maliyet bedeli

2)Mamuller,yarı mamuller b) Mukayyet bedel

3)Alıcılar c) Tasarruf değeri

4) Değersiz alacaklar

örnek sorular:

Soru: (Konu : Amortismanlar)
Sermaye piyasası kanunu uyarınca belirlenen amortisman giderlerinin belirli bir dönemde Vergi usul kanunu hükümlerine göre ayrılan amortismanlardan farklı olma nedenlerini ve SPK uyarınca ayrılan amortismanın VUK gereğince ayrılması gerekenden yüksek ve düşük olduğu durumlarda yapılacak işlemi açıklayınız.

Soru: (Kurumlar vergisi- istisnalar)
Kurumlar Vergisi Kanunu uygulamaında Yurt dışı inşaat işleri istisnası ile Yurt dışı şube kazançları istisnasından yararlanma şartlarını karşılaştırınız.

Soru: (Değerleme)
Maliyet bedeli esası ile Alış bedeli kavramı arasındaki farkı belirtiniz.

Soru: (Kar Dağıtımı)

Bedelsiz hisse senedi verilmesi suretiyle kar dağıtımında stopaj uygulamasını açıklayınız.

Soru : (Kar dağıtımı)
A Anonim şirketinin (%10 oranında) iştiraki olan B anonim şirketinden 2007 Mart ayında genel kurul kararı sonucunda 100 000 YTL nakdi temettü, 50 000 YTL tutarında bedelsiz hisse senedi dağıtılmıştır. Uygulanacak stopaj tutarını hesaplayınız.

Soru: (Kurumlar Vergisi)
Transfer fiyatlandırması yoluyla örtülü kazanç dağıtımı kavramını açıklayınız.

Soru: (Değerleme)
Emsal bedel kavramını, uygulama sırasını açıklayınız.

Soru: (Kurumlar Vergisi)
Örtülü sermaye kavramını ve finansal ve finansal olmayan kurumlarda hesaplanma şeklini açıklayınız.

Soru :(Kar dağıtımı)
Kar dağıtımında "hukuki tasarruf" ve "ekonomik tasarruf" kavramını ve stopaja etkisini açıklayınız.

Soru: (Kurumlar Vergisi)
Yatırım indirimi istisnasının uygulamadan kaldırılması ile Kurumlar vergisi oranının 10 puan indirilmesinin karşılaştırmalı etkisini (%40 yatırım indirimi oranı uygulanan) 100 000 YTL tutarında yatırım yapmış bir kurum açısından inceleyiniz. Yeni düzenlemenin yarar ve sakıncalarını belirtiniz.

örnek soru: Kurumlar Vergisi

Soru: 2005 ve 2006 yılları vergi uygulamasını Kurumlar vergisi ve kar dağıtım Gelir vergisi stopajı yönünden karşılaştırınız.

Cevap: 2005 yılı Kurumlar vergisi oranı %30 iken 2006 yılında % 20 ye indirilmiştir. Kar dağıtım stopaj oranı ise % 10 dan % % 15 e yükseltilmiştir. Bu oranlar uygulandığında 100 birim Kurumlar vergisi matrahı için Kar dağıtılmaması halinde vergi yükü (% 10 oranında azalırken ve kar dağıtımı halinde vergi yükleri % 5 oranında azalmıştır. (oranları uygulayarak açıklayınız...)

Wednesday, April 4, 2007

ÖRNEK AMORTİSMAN PROBLEMİ-kıst amortisman

Soru :

A A.Ş. 1997 yılının Ağustos ayında 60.000.- YTL.’ye satın aldığı binek otomobilini ticari işletmesinin aktifine kaydetmiştir.

Bu durumda yıllar itibariyle normal amortisman usulüyle ayrılacak amortisman giderlerini belirleyiniz.

Yanıt:

1997 yılında; ( 60.000 x 0,20 ) x 5/12 = 5.000 YTL kıst amortisman ayrılacaktır.
1998-2000 yıllarında 60.000 x 0,20 = 12.000 YTL. amortisman ayrılacaktır.

Kıst amortisman uygulaması nedeniyle dikkate alınmayan; (60.000 x 0,20) x 7/12 = 7.000 YTL ise itfa süresinin son yılında (2001) ayrılacak amortismana eklenecektir.

Bu durumda A AŞ 2001 yılında (60.000 X 0,20)+7.000=19.000.-TL amortisman ayırarak sabit kıymeti tamamen itfa edebilecektir.

V.U.K.’nun 320/2 maddesi uyarınca; “Faaliyetleri kısmen veya tamamen binek otomobillerin kiralanması veya çeşitli şekillerde işletilmesi olanların bu amaçla kullandıkları binek otomobilleri hariç olmak üzere, işletmelere ait binek otomobillerin aktife girdiği hesap dönemi için ay kesri tam ay sayılmak suretiyle kalan ay süresi kadar amortisman ayrılır. Amortisman ayrılmayan süreye isabet eden bakiye değer, itfa süresinin son yılında tamamen yok edilir.”
ÖRNEK KAR DAĞITIM SORUSU (DEVAM)

6- II. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE’yi hesaplayınız.
- Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000,00
- Kurumlar Vergisi = (-) 22.000,00
- Net Dönem Kârı = 98.000,00
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2005) = (-) 15.000,00
- I.Tertip Yas.Yed.Akçe = (-) 5.250,00
- Dağıtılabilir Net Dönem Kârı = 77.750,00
- I.Tertip Temettü = (-) 2.500,00
- Kalan = 75.250,00
- II. Tertip Yas.Yed.Akçe = 7.525,00
75.250 x % 10

7- II. TERTİP TEMETTÜ’yü hesaplayınız
- II.Ter.Yas.Yed.Akçe Hes.Kalan = 75.250,00
- II.Tertip Yas.Yed.Akçe (%10) = (-)7.525,00
- II.Tertip Temettü = 67.725,00

ÖRNEK KAR DAĞITIMI SORUSU

Ödenmiş Sermayesi 50.000 YTL olan iki ortaklı bir limited şirket ortaklar kurulu kârın tamamını dağıtma kararı almıştır. 2006 Yılı Bilanço Kârı 120.000 YTL dir. Kanunen Kabul Edilmeyen Giderler 1.000 YTL , Geçmiş Yıl Mali Zararı (2005) 11.000 YTL dir. Bunun 4.000 YTL si kanunen kabul edilmeyen giderden kaynaklanmıştır. Ticari zarar 15 000 YTL dir.

1)Kurumlar Vergisi matrahını, 2006 yıl sonunda yapılacak kayıtları belirtiniz.
2) 2006 yılı için ödenen geçici vergi 25.000,00 YTL’dir. Yapılacak işlemi belirtiniz.
3) 2007 yılında yapılacak işlemi belirtiniz.
4) I. Tertip yasal yedek akçeyi hesaplayınız.
5) I. Tertip temettüyü hesaplayınız.


1) KURUMLAR VERGİSİ’NİN HESAPLANMASI
1- Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000
2- K.K.Edilmeyen Giderler = (+) 1.000
3- Geçmiş Yıl Mali Zararı (2005) = (-) 11.000
- Ticari Zarar (-) 15.000
- K.K.E.G. (+) 4.000
- 2005 Yılı Mali Zararı (-) 11.000
4- Mali Kar = 110.000
5- Kurumlar Vergisi Matrahı = 110.000
6- Hes.Kurumlar Vergisi ( 5 x 0.20) = 22.000


2006 YILINDA YAPILACAK KAYITLAR

01-____________________________ 31.12.2006 _______________________
691- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ (-) 22.000
691 01- Kurumlar Vergisi 22.000
370- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ 22.000
370 01- Kurumlar Vergisi 22.000
Dönem kârı Kurumlar Vergisi Karşılığı
02-___________________________ 31.12.2006 _______________________
690- DÖN.KARI VEYA ZARARI 120.000
691- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ (-) 22.000
691 01- Kurumlar Vergisi 22.000
692- DÖN.NET KARI VEYA ZARARI 98.000
Dönem net kârının belirlenmesi
03-___________________________ 31.12.2006 _______________________
692- DÖN.NET KARI VEYA ZARARI 98.000
590- DÖNEM NET KARI 98.000
Dönem net kârının Bilanço’daki asli hesabına devri

2-) GEÇİCİ VERGİ KAYDI
04-___________________________ 31.12.2006 ________________________
371- DÖN.KAR.PEŞ.ÖD.VER.VE DİĞ.YÜK (-) 22.000
371 01- 2006 Geçici Vergi 25.000,00
193- PEŞ.ÖD.VERGİ VE FON 22.000
193 01- 2006 Geçici Vergi 22.000
Bakiye 3 000 YTL 193 hesapta kalacaktır.
3-) 2007 YILINDA YAPILACAK KAYITLAR

01-____________________________ 10.01.2007 _________________
590- DÖNEM NET KARI 98.000
570- GEÇMİŞ YIL.KARLARI 98.000
2006 YILI Bilanço’sunda görülen 590 Hesap 570’e devredilir

02-_____________________________ 25.04.2007 ________________
370- DÖN.KARI VERGİ VE DİĞ.Y.Y.KARŞ 22.000
370 01- Kurumlar Vergisi 22.000
371- DÖN.KAR.PEŞ.ÖD.VER.VE DİĞ.YÜK (-) 22.000
371 01- 2006 Geçici Vergi 22.000
2006 yılı yıllık beyan neticesi kurumlar vergisi tahakkuk fişi ile yapılacak kayıt.


4- I. TERTİP YASAL YEDEK AKÇE’NİN HESAPLANMASI
- Kurumun 2006 Yılı Bilanço Kârı (690 Hes) = 120.000
- Geçmiş Yıl Ticari Zararı (2005) = (-) 15.000
- Kalan = 105.000
- I.Tertip Yas.Yedek Akçe = 5.250
105.000,00 x % 5
- *Ödenmiş Sermayenin 1/5’ini aşmamaktadır.

5- I. TERTİP TEMETTÜ’NÜN HESAPLANMASI
- Ödenmiş Sermaye = 50.000,00
- Nispeti = % 5
- I. Tertip Temettü = 2.500